گروه جامعه- روزه در هدایت اعمال متابولیکی بدن تاثیر اساسی دارد، همواره شنیده ایم که در طول دوران روزه داری اتفاقات خوبی برای سیستم ایمنی بدن رخ می دهد، البته در صورتی که بدن ما از قبل با مشکل و بیماری خاصی رو به رو نباشد. در حقیقت روزه شفابخش برای جان انسان است، چرا که در دوران روزه داری علاوه بر مقوله معنویت آن که بر روح آدمی تاثیرگذار است و باعث شادابی و نشاط در افراد می شود، تاثیرات شایانی در سلامت جسم افراد هم دارد، بطوریکه با عمل روزه بسیاری از مواد بین بافتی، سمی و زاید بدن دفع می شود.
به گزارش راه دانشجو؛ در حقیقت سیستم ایمنی در این ماه دچار تغییر و تحولات اساسی شده و کارکرد و عملکرد اعضای مختلف بدن سالم سازی می شود، با اینکه در دوران روزه دارای معده افراد ساعت ها خالی می ماند اما بدن وظایف خود را به خوبی و به نحو احسن انجام می دهد، معده افراد در دوران روزه داری استراحت می کند و اسید معده به جای غذا با صفرا خنثی می شود و فرد دچار زخم معده نمی شود.
اما همه تغییر و تحولات مثبت بدن در اثر روزه داری مشروط به این است که نکات تغذیه صحیح در ماه رمضان رعایت شود و افراد بدانند که در وعده های افطار و سحر از چه مواد غذایی استفاده کنند تا بدنشان در طول روزه داری و یا بعد از ماه مبارک رمضان دچار اختلال نشود. تا دو سه سال پیش ساعات میان افطار و سحر طولانی بود و افراد فرصت کافی برای خوردن و آشامیدن داشتند.
اما در حال حاضر ماه مبارک رمضان با یکی از گرم‌ترین ماه های سال که در آن تعریق بدن به شدت بیشتر می‌شود، مقارن شده است. از طرفی متخصصان و کارشناسان تغذیه و سلامت با یکدیگر اتفاق نظر دارند که بهتر است میان افطار تا شام دست‌کم دو ساعت فاصله بیفتد و نباید وعده افطار و شام در یک نشست صرف شود، اگر فاصله میان افطار و شام رعایت شود بدن فرصت کافی برای هضم و جذب غذا را نداشته و شخص آنقدر که باید نمی‌تواند سحری بخورد و احتمال بروز گرسنگی و تشنگی زود هنگام زیاد است.
اما از آنجا که بعد از 15 تا 16 ساعت لب نزدن به انواع خوراکی ها و نوشیدنی ها آماده خوردن وعده افطار می شویم، خیلی مهم به نظر می رسد که بدانیم با کدام مواد غذایی روزه مان را افطار کنیم تا سلامت مان به خطر نیفتد. بنابراین فرایند تغذیه سالم و اصول کلی تغذیه در ماه رمضان هم باید رعایت شود.افزایش تعداد میان وعده های کوچک از افطار تا سحراصولا تعداد وعده ها و میان وعده های غذایی در ماه مبارک رمضان باید مانند سایر روزهای سال باشد.
به عبارت ساده تر توصیه می شود که حداقل 5 تا 6 وعده و میان وعده (هرچند کوچک) در فاصله بین افطار تا سحر تنظیم شود یعنی به هیچ وجه نباید فقط وعده افطار و سحر داشته باشید، با توجه به ساعات طولانی روزه داری و فاصله محدود افطار تا زمان خواب توصیه می شود افراد فاصله ای حداقل 45 دقیقه ای برای زمان افطار تا شام بگذارند تا سیستم گوارشی بدن در هضم غذا دچار مشکل نشود.
روزه بدون سحر واقعا ظلم به فرد روزه دار است و سلامت این افراد در طول ماه رمضان و هم بعد از آن به طور جدی به خطر می افتد. وعده سحری به هیچ عنوان نباید حذف شود، یکی از روش هایی که می توان در وعده سحر زمان کافی برای خوردن مواد غذایی داشت و از با عجله خوردن غذا پرهیز کرد اینست که روزداران یک ساعت قبل از اذان صبحگاهی بیدار شوند تا فرصت کافی برای وعده سحری داشته باشند.
بهترین نوشیدنی هنگام سحر آب استبهتر است سهم اصلی چربی مصرفی روزانه در وعده سحری گنجانده شود یعنی اگر می خواهید برنج بخورید و غذاهایی که می توانند یک مقدار چرب تر و با پروتئین کمتری باشند را بخورید، بهترین نوشیدنی هنگام سحری آب است. اگر کم کردن احساس تشنگی در طول روز دارید باید در وعده سحر به اندازه کافی آب بنوشید و از نوشیدن چای، نوشابه و انواع نوشیدنی های شیرین و مدر (ادرارآور) بپرهیزید.
در حالت عادی در طول روز 3 وعده غذایی داریم اما برخی از مختصصان تغذیه 4 وعده غذایی با حجم كم از جمله باز كردن افطار، ‌آخر شب و سحر را در ماه رمضان توصیه می کنند. اگر مواد غذایی در حجم كم و دفعات زیاد مصرف شود معده افراد راحت تر می تواند عملیات هضم ا انجام دهد و فرد دچار یبوست و تشنگی نخواهد شد.مصرف فرآورده های لبنی را فراموش نکنیدبهترین كار در طول ماه مبارك رمضان باز كردن روزه با یك افطار كوچك است؛ به عنوان مثال شیر و خرما و سپس با 10 دقیقه فاصله بر اساس عادات غذایی فرد مثلا استفاده از غذاهای نانی همراه با آش، فرنی، كوكو و یا كتلت به عنوان افطار است.
در كنار این مواد غذایی مصرف یك نوع سبزی به ویژه سبزی خوردن و یا سالاد ضرورت دارد. همچنین استفاده از فرآورده های لبنی مانند شیر و ماست کم چرب نباید در وعده های غذایی در ماه رمضان فراموش شود. در زمان خواب یك شربت خنك یا نان و خیار و یا نان و پنیر به شرط اینكه پنیر خیلی شور نباشد می تواند برای بدن مغذی باشد.
البته مصرف زیاد برنج و نان های شور باعث افزایش تشنگی می شوند.مصرف ۸-۶ لیوان آب ومایعات از وعده افطار تا سحرنوشیدن آب و مایعاتی مانند چای کمرنگ، آب در فاصله بین افطار و زمان خواب برای جلوگیری از کم شدن آب بدن و دفع بهتر سموم مفید است. از آشامیدن آب فراوان همراه با غذا باید خودداری کنید. بهترین زمان برای آب و مایعات از یک تا دو ساعت پس از صرف افطاری است.
بطوریکه در فاصله افطار تا وعده سحری روز بعد مصرف ۸-۶ لیوان آب و مایعات توصیه می شود که می تواند شامل ۴ لیوان آب، ۲ لیوان چای کمرنگ، یک لیوان شیر قبل از خواب باشد که در فواصل مناسب که موجب بروز اختلالات گوارشی نشود، مصرف شوند. غذاهای شور و شیرین و پرچرب به دنبال خود تشنگی را می آورد و منجر به نوشیدن بالای آب می شود و این شیوه باعث کاهش غلظت معده شده و اختلالاتی در هضم غذا ایجاد می کند.
استفاده از میوه های آب‌دار برای تامین مایعات بدنهمچنین استفاده از میوه های آبدار مانند هندوانه، خربزه، طالبی و سبزیجات در رفع تشنگی روزه داران موثر است. یکی از نکاتی که روزه داران باید به آن توجه داشته باشند اینست که مصرف آب در حین خوردن غذا و خوابیدن بلافاصله بعد از سحر و افطار اختلالات گوارشی برای افراد به همراه می آورد.
در ماه مبارک رمضان مصرف مواد غذایی فست فود، سوسیس، کالباس، پیتزا، تن ماهی، کله پاچه و انواع سس توصیه نمی شود، چرا که مصرف این مواد غذایی منجر به سوءهاضمه در افراد می شود و در طول روز سیستم بدن را با اختلالاتی رو به رو می کند. افرادی که روزه گرفتن برای آنها ممنوع استدر این ماه برخی از افرادی که دچار بیماری های خاص هستند نباید روزه بگیرند.
بیماران دیابتی، عیوب انکساری چشم، افرادی که دچار عدم سلامت روانی هستند، بیماران قلبی و کلیوی، افرادی که دوران بارداری و شیردهی را می گذرانند، مبتلایان به نقرس، مبتلایان به صرع، افراد دچار کم خونی، افرادی که دچار عدم تناسب وزنی هستند روزه گرفتن برایشان ممنوع است.بهترین زمان برای ورزش 2 ساعت بعد از افطار استبهترین زمان برای ورزش 2 ساعت بعد از صرف وعده افطار در ماه مبارک رمضان است و پیاده روی بهترین ورزش در ماه رمضان به شمار می آید.
البته به شرط مصرف صحیح مایعات، ورزش های چون دوچرخه سواری، پیاده روی و کوهنوردی بعد از افطار توصیه می شود. البته این ورزش ها برای افراد لاغر توصیه نمی شود چرا که منجر به خشکی پوست بدن آنها می شود.